Marokko is een feest! Van slenteren door de souks in het gekke Marrakech, mountainbiken in de Hoge Atlas, klimmen in de Anti Atlas, tot surfen op 's werelds beste golven langs de westkust, we hebben het allemaal gedaan. Hoe langer je in het land bent, hoe meer je ervan gaat houden. Wennen aan de mensen, hun levensstijl en de dagelijkse gang van zaken kost wat tijd, maar zorgt ervoor dat je opgaat in het land. Na een tijdje raak je ook gewend aan het streetfood en als je eenmaal je favorieten hebt gevonden, wordt elke dag nog beter. Het is niet het buitengewone natuurschoon, maar de hele combinatie van vriendelijke mensen, overheerlijk streetfood en prachtige afwisselende landschappen die ons van Marokko doet houden!
Het nieuwe jaar begon met veel Chebakkia. Chebakkia? Ja, een met honing gebakken koekje met sesamzaadjes, onze absolute nummer één snack in Marokko. Als je er één hebt geprobeerd, kun je niet meer stoppen met eten... Het wordt meestal gegeten met Harira soep tijdens de Ramadan vanaf maart, maar gelukkig bieden sommige plaatsen het het hele jaar door aan. Vooral in Marokko's meest chaotische stad Marrakech, waar we de eerste dagen van 2023 doorbrachten, vind je duizend verschillende smaken. Eetstalletjes bieden verse sappen, Marokkaanse pannenkoeken, broodjes, gebakken vis, veel zoete snacks en nog veel meer. Een van onze favorieten is M'semen, de Marokkaanse pannenkoek. Je kunt hem bijna overal krijgen voor slechts 3 dirham (~30 cent) als ontbijt, lunch of diner met kaas, honing of chocolade. We hebben twee dagen geslenterd en gesnoept in de eindeloze souks van Marrakech, onderhandelend met Marokko's meest agressieve verkopers, voordat we de stad verlieten om naar de Hoge Atlas te rijden, waar onze zoektocht naar chebakkia en m'semen werd voortgezet.
De Ourika vallei was onze eerste stop in het Hoge Atlas gebergte. De scherpe puntige bergen en de azuurblauwe beek die naar beneden stroomt, maken dit zo'n mooie plek! De kronkelende grindwegen met eindeloze haarspeldbochten zijn de mooiste wegen die we in lange tijd gefietst hebben. De uitzichten van boven de 3000 meter zijn adembenemend en we waanden ons in de hoge Himalaya. We bezochten Oukaïmeden, het hoogste skigebied van Afrika, maar door het gebrek aan neerslag was skiën nog steeds onmogelijk omdat alle kleibruine hellingen nog bedekt waren met geiten en schapen.
Onze volgende stop in de koude Hoge Atlas was Imlil, een bergdorp aan de voet van de berg Toubkal, met 4167 meter de hoogste berg van Noord-Afrika. Hier maakten we enkele prachtige wandelingen, maar door het gebrek aan sneeuw ook hier besloten we een andere dag terug te komen om de Toubkal te beklimmen. De hellingen waren te ijzig en de dag dat we aankwamen kwamen drie Marokkaanse klimmers om het leven tijdens het klimmen. Na meer dan een week op verschillende plaatsen in de Hoge Atlas te hebben doorgebracht, was het tijd om de ijskoude nachttemperaturen te verlaten. We reden een spijkerharde bergpas om uit te komen in de meest zuidelijke bergketen van Marokko, de Anti Atlas.
In de Anti Atlas sliepen we midden in een Jurrasic landschap met gigantische rotsformaties in allerlei vormen. Het dorpje Tafraout is populair bij kampeerders en wij begrijpen wel waarom, want wij hebben ons hier zo goed vermaakt met het beklimmen van de grote stenige heuvels en het fietsen door groene kloven vol dadelpalmen. Aan het eind van elke dag strandden we in het gezellige stadje om wat gebakken donuts te eten van onze favoriete streetfoodverkoper. Maar het prachtige natuurlijke landschap van Tafraout heeft ook zijn schaduwkanten. Een bewoner vertelde ons dat het al bijna drie jaar geleden is dat de laatste grote regenbui viel en dat er elke dag een watertruck langskomt om de watertanks bij te vullen. Water uit de kraan is niet vanzelfsprekend in deze steenwoestijn.
In de Anti Atlas hebben we de grootste en duurste overlandtrucks gezien, maar geen van hen zette Jack in de schaduw. Onze combinatie steelt de show en veel enthousiaste Marokkanen en reizigers kwamen langs om deze kleine Suzuki met bruine Dare to be Different slaapkamer van dichtbij te bekijken. Na bijna een week kamperen in Tafraout was het tijd om onze tent weer in te pakken en richting Marokko's beroemde kustlijn van bijna 3000 kilometer te rijden.
Vanuit de Anti Atlas reden we naar Mirleft, de eerste van vijf strandplaatsen die we bezochten. Deze gezellige nog onontdekte kustbestemming is tevens het meest zuidelijke punt van onze reis door Marokko. We vingen er de eerste golven van onze vier maanden durende reis en leerden er de basis van het surfen. Maar de belangrijkste reden om terug te gaan naar Mirleft is het beste steenovengebakken Berberbrood van Marokko. Er bestaat geen betere lunch tussen de surfsessies door. Na Mirleft bezochten we vissersstad Tifnit en 'gehypte' Paradise Valley bij Taghazout voordat we strandden in surfparadijs Imsouane. We verbeterden onze surfskills in deze chille beachtown vol surfers, hippies en gekke Marokkanen. De grote toeristenindustrie heeft dit dorp nog niet overgenomen en na lange dagen surfen genoten we van een twee gangen Marokkaans diner voor slechts 20 dirham. Om die redenen is Imsouane absoluut onze favoriete Marokkaanse beachtown.
Maar aan de kust begonnen we ook de meer authentieke Anti Atlas te missen. De kust is vuiler, meer op toerisme gericht en mist naast de zee ook natuurschoon. Over het algemeen zijn de prijzen voor campings aan de kust twee keer zo hoog als in het binnenland en de voorzieningen zijn vaak slechter. Daarom waren we zeer verrast toen we deze maand onze eindbestemming vonden in Sidi Kaouki, het langste zandstrand van Marokko. Voor slechts 30 dirham is het onze goedkoopste camping met alle faciliteiten in Marokko tot nu toe en het was een perfecte uitvalsbasis om de stad Essaouira te bezoeken. We kunnen Essaouira het beste omschrijven als een gezellige en kleine versie van Marrakech, met kleine souks en veel streetfood. De haven is het hoogtepunt van de stad, omdat je er de meest verse vis kunt eten die je ooit zult eten. Lokale vissersboten komen aan met hun verse vangst om deze direct te verkopen op de markt van de haven. Hier kies je de vis van je keuze en 'huur' je een grill om van je favoriete vis te genieten. Maar voor het dessert moet je teruglopen naar de oude Medina, waar je tassen vol Chebakkia kunt krijgen... ;
Na twee weken rijden langs de kust zijn we ook enthousiast om terug het binnenland in te rijden en weer wat bergen te zien. Maar een laatste conclusie: is de Dare to be Different daktent even goed 'surf-proof' als 'desert-proof'? Het wordt voorspelbaar, maar we kunnen duidelijk 'ja' zeggen. Op de meest winderige plekken hebben we de buitentent verwijderd om wat lawaai te verminderen en onze nachtrust was perfect gedurende alle veertien dagen. Zo kunnen we goed uitgerust onze route naar het noorden vervolgen om eind februari met de boot terug te keren naar Europa.